“Барон Мюнхаузенай ушарагта ябадалнууд” — «Приключения Барона Мюнхаузена» на бурятском языке


“Барон Мюнхаузенай ушарагта ябадалнууд” — «Приключения Барона Мюнхаузена» на бурятском языке

img333

«Приключения Барона Мюнхаузена» на бурятском языке

Э. Распэ “Барон Мюнхаузенай ушарагта ябадалнууд” гэһэн ном соогоо «дэлхэй дээрэ эгээл үнэншэ хүн” Мюнхаузенай этигэхээр бэшэ уршагта ябадалнуудые зураглан харуулна. Энэ фантастическа зохёол бэшэгдэхэдээ Германида XVIII зуун жэлдэ үнэхөөр байһан барон Мюнхаузенай хөөрөөнүүд дээрэ үндэһэлэн бэшэгдээ. Тэрэ өөрынгөө энеэдэтэй ушар ба ябадалнууд тухайгаа һанан зохёогоод хөөрэдэг байгаа, уданшьегүй ехэ суутай болобо. Хэн эгээ бэрхэ ангуушан бэ? Тиимэ, Мюнхаузен. Нэгэ буудахадаа, арбан нугаһа алаһан, буугайнгаа шомполоор долоон торхируунуудые ходоро хадхаһан түүхэтэй. Тэрэнэй эрид хатуу зан, һүбэлгэн ухаан крокодилые, арсаланиие, галзуурһан дэгэл диилэхэдэнь, зэрлиг бодон гахай барихадань туһална. Барон хоёр дахин һарада ниидэжэ гарана, абарга томо загаһанда залгюулна, гурбан үдэр баабгайн һабар баряад байна. Эдэ һонин ушарнуудые уншажа байхада ехэ һонин, хүхюутэй.

Мюнхаузен хадаа сэрэгэй хүн байгаа. Нэгэ хэды соо Россидаш байһан, турогуудаарш дайлалдаһан байха юм. Тэрэ Германидахи өөрынгөө мэдэлэй газар уһанда бусажа, хэлэһэн хөөрөөнүүдээ өөрөө бэшэдэг байһан юм гү, али ондоо хүнүүд гү, 1781 ондо эдэнэйнь зариман хэблэгдэн гараһан байна. 1785 ондо немец зохёолшо Э. Распэ эдэ рассказуудынь заһан найруулжа, хэблэн гаргаһан байна. Сааша саашадаа эдэ зохёолнууд дээрэнь бэшэшье зохёолшодой фантастическа рассказууд нэмэгдэн үгтэһэн юм. Гэбэшье номой автор Э. Распэ гэжэ тоологдожо тодоронхой. Энэ зохёол бүхы дэлхэй дээрэ ехэ мэдээжэ.

Барон Мюнхаузен Россида К. И. Чуковскиин ашаар мэдээжэ болоо. Тэрэ Э. Распын зохёолые үхибүүдтэ тааруулжа найруулһан байна. 1935 ондо хуушан монгол хэлэн дээрэ “Мюнхаузенай үльгэр тухай” гэһэн нэрэтэйгээр гараа.  1936 ондо тус зохёолые буряад-монгол хэлэн дээрэ Ц. Дон оршуулжа, латин бэшэг дээрэ хэблүүлээ. Ном соохи Гюстав Дорен зурагуудые Буряад арадай уран зурааша Ц. Сампилов тэрэ хэбээрэнь үгэбэ. Хожомынь 1947 ондо “Мюнхаузенай ушаралта ябадалнууд” гэһэн зохёолые Ц.Д. Дондокова ородһоо оршуулжа хэблэн гаргаа. Үшөө нэгэ үнгэтэ зурагуудаар шэмэглээтэй, Ц-Д. Дондоковагай ородһоо оршуулһан ном, Буряадай номой хэблэлээр 1966 ондо гараһан байна. Эдэ номуудые манай таһагта хаража болоно.

Лубсанова Н.Г., хизаар ороноо шэнжэлэлгын таһагай ахамад библиотекарь







Яндекс.Метрика